Voorwaarden creëren om dat korte moment van vliegen tot zijn recht te laten komen.
Voor Sander is het van belang zich te bevinden in een tussenstaat waarbij het ‘nog-niet-weten’ essentieel is. Dat juiste moment ontstaat maar weinig, het is een zoektocht en vaak gebeurt dit in een kort moment. Dat moment van opperste concentratie ontstaat door de handeling van het schilderen, wanneer de juiste voorwaarden zijn gecreëerd.
“Als ik een sessie in mijn atelier begin, kan ik met een frisse blik verder met het werk waar ik mee bezig was toen ik het laatst aanwezig was. Ik word geleid door de lichamelijke sensaties die het werk teweegbrengt. Wat ik tijdens het schilderen voor me zie, is een schimmig visueel beeld waar ik naartoe werkt. Mijn schilderpraktijk is deels gefundeerd op een cognitief en filosofisch proces. Maar tijdens de handeling van het schilderen is voelen ook een relevant element, een evident onderdeel van het schilderij. Ik schakel het denken zoveel mogelijk uit. Het gaat om de concentratie op dat moment; als die verstoord wordt, knapt het lijntje. Voelen is voor mij heel erg van belang. Dat treedt op nadat ik de juiste voorwaarden heb gecreëerd: alles staat klaar in het atelier? De verf moet klaar staan, de doeken liggen klaar op de grond en de afbeeldingen die ik nodig heb zijn uitgeprint en gaan!
Een voorbeeld van een schilderij dat ik in zo’n moment gemaakt heb is het maakproces van een schilderij met planken. Dit is in één sessie geschilderd, binnen een kwartier gemaakt. Heel snel! Toen ik dat schilderij met de planken maakte, was ik ook bedachtzaam, maar op dat moment was ik héél geconcentreerd en werkte ik snel door. Dan maakte ik heel veel schilderijen achter elkaar en dan koos ik de beste uit. Ik heb in één keer door geschilderd. Dat moet je goed voorbereiden: alles ligt op z’n plek; de verf ligt klaar. Dat is echt: Go! Snel handelen. Ik moest over het doek lopen, want dat lag plat op de grond. Het is heel complex om te maken. Ik was op dit moment alleen met dit doek bezig, met het ontstaansproces: daar gaan allemaal schilderijen aan vooraf voordat ik uiteindelijke deze maakte. Op gegeven moment dacht ik: nu maak ik het eindwerk. Maar je weet van te voren niet of het gaat lukken, het is een gok. Maar je hebt zo veel training gehad, dat je het wel kan inschatten. Maar helemaal zeker weet je het niet. Maar die schaduw bijvoorbeeld, kan ik dan veel later toevoegen, daar neem ik later dan de tijd voor.
Dat juiste moment ontstaat maar weinig, dat is een zoektocht naar de juiste noot om te kraken. Dat moment laten uiten in een werk, dat is wat ik zoek. Soms is dat moment van korte duur. Soms komen die momenten een paar keer achter elkaar. Dan heb ik dat in een week een paar keer en dan kan het er twee jaar niet op dat niveau zijn. Meestal sta ik toch wel op de grond en vlieg ik niet. Dat vliegen is zeldzaam. De lat leg ik soms heel hoog. Ik probeer dat moeilijker te maken voor mezelf, omdat ik dat niet meer voel als het te makkelijk is. Het voelt een beetje als lijden.”
